در درون دریای عمان در جنوب رشته کوه های مکران، انتظار زمین لرزه ای بابزرگای ۹.۰ هم می توان داشت، که احتمال رخداد چنین سناریویی بسیار بسیارنادر خواهد بود، بنابراین احتمال رویداد "زلزله" با بزرگای ۱۰ در این ناحیه بی پایه و غیر علمی است.

دکتر مهدی زارع، دانشیار و رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در گفتگو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به مرور تاریخ زمین لرزه های ایران گفت: با مرور این تاریخ متوجه می شویم که در سال ۸۵۵ میلادی زمین لرزه قومس،در محدوده ای که امروز شهر دامغان در استان سمنان قرار دارد، زمین لرزه ای مهیب و بسیار مخربی رخ داده که عملا تمام منطقه را تخریب کرده است که توسط پروفسور نیکلاس آمبرسیز و چارلز ملویل در کتاب تاریخ زمین لرزه های ایران با توجه به گستردگی خرابی ها، بزرگای ۸.۰ را برای این زمین لرزه بزرگ پیشنهاد شده است.

وی با اشاره به گسل آستانه در منطقه جنوب البرز افزود: در این منطقه که در حدود ۱۵ کیلومتری شمال دامغان است، رخ دادن زمین لرزه ای با بزرگاي ۸ در این ناحیه یا هر ناحیه دیگری از ایران نیازمند رخداد گسلشی به طول حدول ۱۷۰ کیلومتر در یک رخداد زمین لرزه به صورت ناگهانی و نه در چند زلزله پی در پی و یا چند زمین لرزه و پس لرزه های آن ضروری است.

رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به رخداد زمین لرزه ها با گسلش در یک رخداد به طول ۱۵۰ کیلومتر به صورت یک قطعه ادامه داد: می توان به زلزله ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ اردکول قائن، با بزرکای۷.۳ ریشتر و با گسلشی سطحی به طول حدود ۱۲۰ کیلومتر ،زمین لرزه طبس ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ با بزرگای گشتاوری ۷.۴ ریشتر با طول گسلش سطحی حدود ۱۰۰ کیلومتر و زمین لرزه ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ منجیل با بزرگای ۷.۳ گسلشی سطحی اشاره کرد، که دو رویداد آخر ،گسلش سطحی را به صوزت قطعه قطعه نشان داده است.

دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله اضافه کرد: اگر زمین لرزه ای با بزرگای ۸/۰ بخواهد در فلات ایران رخ دهد لازم است گسلشی ناگهانی در یک اتفاق به طول حدود ۱۷۰ کیلومتر رخ دهد و برای زمین لرزه ای با بزرگای ۹/۰ لازم است طول این گسلش در یک رخداد تنها، حدود ۴۰۰ کیلومتر یا بیشتر باشد.

زارع درخصوص رخداد گسلشی در یک رخداد با طول بیش از حدود ۱۲۰ کیلومتری تاکید کرد: اما در مواردی که تاکنون در فلات ایران مطالعه شده است، رخداد گسلشی در یک رخداد با طول بیش از حدود ۱۲۰ کیلومتر، بررسی یا گزارش نشده است، البته رخداد زمین لرزه ها در منطقه مکران نشان می دهد که با وجود رخداد زمین لرزه ای با بزرگای بیش از ۷.۵ در ناحیه ساحلی با داخل رشته کوه مکران در پهنه فرورانش مکران گسلشی با ابعادی که طول مستقیم یک قطعه آن بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ کیلومتر ، ممکن است رخ داده باشد البته برآورد های جدید تر اندازه آن را در حدود ۷.۸ یا ۷.۹ ریشتر گزارش می کند، همچنین زمین لرزه های اخیر در سراوان با بزرکای ۷.۸ و زلزله آروان پاکستان در منتهای الیه شرق رشته کوه های مکران نیز در تاریخ ۳ مهر ۹۲با بزرگای ۷.۸
رخ داده است.

بزرگترین زلزله دنیا ۹.۵ ریشتر است
رئیس مرکز ملی پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با بیان مطلب فوق گفت: بزرگای زمین لرزه ها را می توان از مساحت و ابعاد زمین لغزشهای بزرگ روی گسلها نیز تخمین زد، که در محدود شمال و جنوب البرز، با زمین لغزش های بزرگ موجود بر روی گسلهای فعال، نظیر گسل های شمال البرز، گسل مازندران، و گسل مشا و گسل شمال تهران، برآورد زلزله با بزرگای حداکثر ۷.۵ تا ۷.۷ را می توان در این محدوده ها برآورد کرد.

وی تصریح کرد: بزرگترین زمین لرزه های رخ داده در فلات ایران بر پایه طول گسلش ممکن در یک رخداد، اندازه هایی در حدود ۸.۰ یا کمتر داشته اند که باید باید یادآورد شد که متاسفانه بیشتر زمین لرزه های با بزرکای ۷ یا بیشتر در فلات ایران با تلفات همراه بوده است.

زارع اظهار داشت: بزرگترین زمین لرزه دنیا که ثبت دستگاهی هم دارد زمین لرزه اول خرداد ۱۳۳۹، در منطقه ساحلی شیلی در پهنه فرورانش با بزرگای ۹.۵ است، زمین لرزه های بزرگ دیگر دنیا که بزرگایی بین ۸.۵ تا ۹.۵ داشته اند بیشتر در نوار پیرامون اقیانوس آرام رخ داده اند که زمین شناسان و زلزله شناسان به آن "حلقه آتش " می گویند که می توان به زمین لرزه های ۶ دی ۸۳ باندا آچه اندونزی و زمین لرزه ۲۰ اسفند ۸۹، هونشو ژاپن که هر دو بزرگای ۹ داشتند و هر دو با سونامی بزرگ و مخرب هم همراه شدند اشاره کرد.

دانشیار پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله درباره بزرگای زلزله های مهم در فلات ایران ادامه داد: زمین لرزه های مهم در این منطقه و منطقه پیرامونی بزرگایی حداکثر در حدود ۸.۰ خواهند داشت، و در درون دریای عمان در جنوب رشته کوههای مکران، چنانچه ابرراندگی در لبه فرورانش مکران به صورت یکجا در طولی حدود ۸۰۰ کیلومتر از جنوب جاسک تا جنوب غرب کراچی گسیخته شود، انتظار زمین لرزه ای با بزرگای ۹.۰ هم می توان داشت، که احتمال رخداد چنین سناریویی بسیار بسیار نادر خواهد بود، بنابراین ذکر احتمال رویداد زلزله با بزرگای ۱۰ در این ناحیه بی پایه و غیر علمی است.